"Trevligt att träffas, välkommen till vårdcentralen!". Ik antwoordde daarop terug in gebrekkig Zweeds: "Tack så mycket". Later begreep ik dat dit betekende "Wat fijn je te ontmoeten, welkom op onze zorgcentrale!".
Huisarts in Zweden
"Mijn naam is Jochem, 36 jaar, Nederlands van nationaliteit en sinds meer dan twee jaar huisarts in opleiding in Zweden. Mij is gevraagd je, collega artsen en verpleegkundigen aan de hand van mijn persoonlijke ervaring en vanuit subjectief perspectief iets vertellen over algemene en vakinhoudelijke informatie over het werken als arts in de eerstelijnsgezondheidszorg in Zweden. In 2012 toen ik als basisarts op de spoedeisende hulp werkte, las ik in de krant over ‘de Scandinavische Dagen’, een emigratiebeurs die in Houten werd gehouden en georganiseerd werd door het particuliere Noorse bedrijf Placement. Ik vond ‘Placement ’ erg interessant en avontuurlijk klinken. Het klonk alsof je als werkzoekende via een intercedent van een professionele emigratie instantie cq. uitzendbureau geplaceerd wordt in een deelprovincie in een Scandinavisch land. Mijn aandacht was getrokken, temeer omdat in die tijd mijn contract op de spoedeisende hulp zou aflopen. Ik ging met mijn toenmalige vriendin naar de beurs en we lieten ons informeren door consultants en representanten bij verscheidene stands die een deelprovincie of gemeente vertegenwoordigden. Alhier kwam ik in contact met Yvette, een Nederlandse die met haar man was geëmigreerd naar de deelprovincie Hylte, een streek in de provincie Halland in Zuid-Zweden. (zie kaartje). Ze werkte op het näringslivkontor ( letterlijk: bedrijfsleven kantoor) in het dorpje met de sprookjesachtige naam Hyltebruk. We maakten een afspraak en ik vloog vanaf de vlieghaven Weeze (Düsseldorf) naar Växjö (Zuid Zweden) toe. Aldaar verbleef ik in de herberg Charlottenlund in Langeryd wat relatief dicht bij Hyltebruk ligt. Vanuit hier reed ik met een huurauto naar de dichtstbijzijnde zorgcentrales/ huisartspraktijken en volgde tijdens deze week zelfs een SFI taalcursus voor verse emigranten. (Utbildning i svenska för invandrare). Reeds in Nederland had ik mij voorbereid tot het bezoeken van een drietal huisartspraktijken. Na een paar intensieve dagen met wisselende indrukken van deze huisartspraktijken, had ik de meeste affiniteit met Nyhem vårdcentral, een grote zorgcentrale in de stad Halmstad."
Warm bejegend met een "Hej hej"
"Deze zorgcentrale heeft een verzorgingsgebied (upptagningsområde) met 10.000 geregisteerde patienten. Van deze patiënten wonen ook enkele honderden in de bejaardenhuizen, woongroepen voor lichamelijke en verstandelijk gehandicapten, epilepsie-instellingen waar de zorgcentrale de medische zorg voor heeft. Toen ik midden in de lente naar Nyhem reed, werd ik binnen warm bejegend met een ‘’Hej hej’’ door het personeel en toekomstige collega’s. De zorgcentrale had meer het profiel van een soort eerstelijns hospitaaltje, een huisartsengroep met extra resources zoals praktijkondersteuners, zoals ik eerder in Nederland had gezien. Ik zag zelfs een paar bedden staan in een ruimte die bestemd waren voor zorg in dagbehandeling; bijvoorbeeld voor intraveneuze ijzerinjecties. Ik kreeg een rondleiding door het gebouw. Op de begane grond was een grote wachtzaal achter de receptie waar patiënten zich dienden aan te melden. Naast de wachtruimte lagen diverse spreek- en onderzoekskamers, zgn Tele-Q kamers (telefonische triage) en wondzorgkamers. Naast de receptie lag het consultiebureau, dat ook wel barnvårdcentral in het Zweeds genoemd wordt. In een gang verderop zaten paramedische disciplines, de fysiotherapeuten met een enorme gymzaal, een maatschappelijk werkster, psycholoog, logopedist, revalidatie -en arbeidstherapeut. Op de eerste verdieping zat een prachtige röntgenkliniek, met zelfs de mogelijkheid tot echo-en CT-onderzoeken. Een ongelooflijke luxe om mee te mogen werken als snelle diagnostiek gewenst is. Achter de wachtruimte bevond zich een klein laboratorium, waar de huisartsen en verpleegkundigen digitaal hun lab bestellingen naar kunnen verzenden. Op de zorgcentrale die ook wel een gezondheidscentrum genoemd kon worden, werkten vier huisartsen, waarvan twee parttime werkten, twee HAIO's, acht verpleegkundigen, waarvan drie praktijkondersteuners die competent de diabetes, COPD in de eerstelijn opvolgen en drie verzorgsters. Zoveel competentie in een goed geolied team onder een dak. Mijn aandacht was gegrepen! De leidinggevende van de zorgcentrale merkte aan mijn enthousiasme dat ik serieus geïnteresseerd was en stelde mij voor tot een zogenoemde auskultation (in het Nederlands meelopen in de praktijk). Ik mocht drie dagen meelopen met een gepensioneerd huisarts die emotioneel geen afstand had kunnen nemen van de huisartspraktijk. We deden samen spreekuur, voor het grootste deel in het Engels. Het viel mij op dat Zweden voortreffelijk Engels praten. De bejaarde mensen echter hechten veel waarde aan het kunnen communiceren in hun eigen taal. Vanaf dat moment kreeg ik een goede indruk van hoe een Zweedse huisarts zijn praktijk voerde en vooral wat hij/zij voor taken heeft."
Collega's
"Na een paar dagen had ik een geweldige klik met mijn collega’s die hier werkten. Ik kreeg te horen dat er op termijn een vacature voor huisarts in opleiding zou vrijkomen. Ze hadden een absoluut tekort aan artsen en verpleegkundigen; een situatie waar ik van te voren niet goed van op de hoogte was, maar die mij in een betere positie bracht als buitenlands werkzoekende. Ik bedankte hen voor de leerzame tijd en we spraken af dat zij van zich zouden laten horen wanneer er een vacature zou vrijkomen."
Zweedse taal
"Toen ik thuiskwam kocht ik op internet de taalcursus Zweeds op www.studieplan.nl waarin systematisch het Zweeds werd behandeld. Ik nam ook privélessen bij een Zweedse, mevrouw Gabrielsson die mij in drie maanden leerde over de Zweedse cultuur en kunst, koken en tuinieren, literatuur en muziek, het weer en klimaat, sociale voorzieningen, kennis maken en de weg vragen, maar zelfs het gesprek bij de dokter en anatomie werd geoefend. Als liefhebber van Frans en Spaans moest ik wel erg wennen aan de taal in het begin; zeker de grammatica. Het lidwoord wat altijd achter het zelfstandig naamwoord komt bijvoorbeeld, is iets wat wij in onze taal niet kennen. Ik kocht het boekje Emigreren naar Zweden en het boek 'Spreken is Zilver, goud wordt het nooit' van Patricia van Trigt om de aanstaande emigratie nog beter te voorbereiden aan de hand van een heuse checklist. Drie maanden later werd ik gevraagd op sollicitatiegesprek te komen. Ik had mij goed voorbereid en was vastberaden op het gesprek als sollicitant in het Zweeds te voeren. Ik had immers voldoende getraind met mijn lerares Zweeds. Het gesprek was informeel van aard en ik had er een erg goed gevoel over. Ik weet nog goed toen ik de volgende dag in het vliegtuig zat ik een geweldig berichtje op mijn mobiel kreeg; ik was aangenomen en kon beginnen in oktober 2012! Toen ik begin september groen licht kreeg van de leidinggevende om die kant op te komen, had ik al een huurwoning gevonden op www.bostadsportal.se en schakelde een verhuisbedrijf uit Groningen in. Mijn vader die in die tijd ernstig ziek was greep mij bij mijn arm op zijn ziekbed en zei tegen mij dat hij erg trots op mij was, mijn besluit respecteerde en mij ondersteunde mijn carrière in het buitenland te vervolgen. Een grotere motiverende factor was er niet. Ik kreeg vlinders in mijn buik en begon te visualiseren hoe ik daar als buitenlands arts praktijk zou houden, een telefonisch consult zou zou hebben met een Zweedse specialist. Het leren van Zweedse woordjes ging sneller dan ooit. Op de spoedeisende hulp liep ik met een pocket woordenboek Nederlands-Zweeds rond en als het even rustig was dan ging ik weer aan de studie. Nadat ik huurders had gevonden voor mijn appartement in Nijmegen was ik gereed om de helft van de inboedel te verhuizen naar Halmstad. Ik had alhier een charmante stuga (vrijstaand houten huis) met een prachtig Falun rood beschilderde façade aan de rand van de stad gevonden."
Proefaanstelling als huisarts in Zweden
"Mijn proefaanstelling begon een week later na de verhuizing, eind oktober 2012. Ik werd geїntroduceerd aan mij studierektor Mats en opleider Anna en mijn fellow huisartsen in spé. Ik presenteerde mij aan de groep in gebrekkig Zweeds maar werd op een hele warme manier opgenomen in de groep. Het overgrote deel van de groep had de zelfde leeftijd als ik en het viel zelfs op dat er drie kleine kinderen onder de tafel kropen. Ik kreeg later te horen dat dit heel normaal is. Als de partner moet werken en je wilt je kinderen niet naar de dagopvang brengen voor een uurtje dan neem je die gewoon mee en dat wordt gewoon geaccepteerd. Niemand kijkt dan ook verder vreemd op als het kind de borst wordt gegeven onder de zitting. Een fenomeen wat wij in Nederland toch niet echt kennen. Op de zorgcentrale waar ik nu werk heeft een HAIO net een kindje gekregen. Ze heeft een box in haar spreekuurkamer staan en ontvangt patiënten hier en dat wordt alom geaccepteerd. Een meer treffend voorbeeld van een werkende moeder is niet te bedenken. Met de verpleegkundigen en mijn leidinggevende sprak ik af dat we het spreekuur rustig zouden opbouwen. Mijn leidinggevende wilde graag weten wat mijn klinische ervaring was. We besloten eerst te beginnen met kleine kwalen zoals huidziekten en bloeddruk controles. Dit ging in het begin stroef maar na zes weken ging het beter. Tijdens deze eerste weken kreeg ik twee keer in de week ook taalcursus op de Volksuniversiteit van enthousiaste leraren die gewend waren buitenlandse leerlingen les te geven. Het telefonisch prioriteren en triageren en het inplannen van patiënten op het spreekuur werd verzorgd door verpleegkundigen. Dit is slechts een van de taken die ze hebben. Toen na vijf weken werken er iemand met druk op de borst kwam op het open spreekuur leerde ik ook direct in het Zweeds hoe het was te overleggen met een specialist. Dat was in het begin erg lastig maar aan het eind van het tiende consult kreeg ik een compliment van een internist dat ik taalkundig goede vooruitgang had geboekt. Hierdoor gesterkt en mede dankzij de fijne ambiance op de werkplek, de teamgeest en het mogen werken met een groep competente collega’s zorgden voor een absolute springplank in mijn individuele ontwikkeling. Tijdens deze periode gebeurde er ook veel in mijn privé leven waardoor ik mij nog meer ontwikkelde op individueel psychologisch vlak."
Meer info over werken en wonen in Zweden
Wil je meer weten over de vacatures en verschillende mogelijkheden in Zweden? Stuur een
open sollicitatie dan nemen we contact met je op.
Daarnaast organiseert BKV regelmatig webinars over verschillende onderwerpen. Bekijk
hier het actuele aanbod van de webinars en meld je bij interesse aan!