"Mijn naam is Jochem, 36 jaar, Nederlands van nationaliteit en sinds meer dan twee jaar huisarts in opleiding in Zweden. Mij is gevraagd om je aan de hand van mijn persoonlijke ervaring en vanuit subjectief perspectief iets vertellen over algemene en vakinhoudelijke informatie over het werken als arts in de eerstelijnsgezondheidszorg in Zweden. Behalve het voorbereiden voor de huisartsopleiding had ik daarbuiten ook mijn handen vol aan het regelen van formele documenten."
Werkzaamheden en verantwoordelijkheden als huisarts in Zweden
"Zoals eerder vermeld heeft onze zorgcentrale de zorg over 10.000 patiënten, hebben we vier huisartsen, inmiddels drie HAIOS en zelfs twee coassistenten erbij gekregen. Er is voldoende ruimte voor begeleiding, handleiding op de zorgcentrale ten aanzien van de opleiding. De praktijkvoering bestaat uit twee diverse spreekuren die behoorlijk door elkaar lopen op een doordeweekse dag. Drie dagen heb ik fulltime electief spreekuur, maar twee keer in de week, meestal in de namiddag heb ik open spreekuur. Dit zijn vaak de patiënten die ook vaak op een huisartsenpost worden gezien maar dan overdag. Tot het takenpakket van een Zweedse zorgcentrale behoort naast de reguliere huisartsenzorg onder andere EHBO, ambulante geestelijke gezondheidszorg in de eerste lijn, chronische preventieve zorg onder andere diabeteszorg, COPD, follow-up reumatologie, kleine chirurgische ingrepen, griepvaccinatie en preventieve zorg baarmoederhalskanker, reizigersadvisering, diverse keuringen, avond-, nacht- en weekenddiensten worden ook gehouden op onze zorgcentrale."
Verzekerings- en bedrijfsgeneeskunde in Zweden
"Een andere belangrijke taak die je als huisarts hebt in Zweden, is de coördinatie van de revalidatie van patiënten die zich ziek hebben gemeld bij hun werkgever. Dit is ongeveer vijftien tot twintig procent van het inhoudelijke werk. Een fenomeen in Zweden is de zogenaamde sjukskrivning (een medische verklaring die digitaal geschreven en verzonden wordt naar de central sociale verzekeringsinstantie Försäkringskassan (letterlijk: verzekeringskassa). In dit document wordt belicht en geschat hoe het psychische of fysieke vermogen van de patiënt is om het bestaande werk uit te voeren). Dit houdt in dat je als huisarts gegronde kennis moet hebben van verzekerings- en bedrijfsgeneeskunde. Dit varieert ook van Landstingkommun tot Landstingkommun, het district, met name binnen de gezondheidszorg. Zeg maar "medische provincie". Försäkringskassan is het algemene Zweedse verzekeringsfonds waarbij elke Zweed verzekerd is vanuit het staatsburgerschap. In Zweden is het zo dat de eerste week ziekteverzuim, ongeacht oorzaak / reden bij de wet door de werkgever wordt betaald. De werkgever wordt wettelijk gemaand in de tweede week van de ziekteverzuim periode contact op te nemen met de zorgcentrale waar hij / zij ingeschreven staat. Nadat de patiënt bij de huisarts is geweest stuurt deze, afhankelijk van de aard en de oorzaak van het ziekteverzuim een intyg, medische verklaring digital in naar de Försäkringskassan, Arbetsförmedlingen (UVV-kantoor), Socialen ( Sociaal zorg kantoor), Försäkringsbolag (schade-ongelukverzekeringkantoor) en een werkkopie naar de werkgever. Zodra het verstuurde digitale document geprioriteerd en beoordeeld is op een aantal belangrijke punten waar ik niet zal over uitwijden, door of Försäkringskassan, Arbetsförmedlingen, Socialen of Försäkringsbolag krijgt de patiënt een handläggare toe gewezen die de patiënt informeert over de arbeidsongeschiktheidsverzekering, sjukersättning."
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
"Gemiddeld bedraagt de arbeidsongeschiktheidsverzekering, 80% van het huidige salaris voordat de patiënt arbeidsongeschikt werd. Dit betekent in de praktijk ten eerste dat een gezin of familie behoorlijk gekort wordt in de inkomsten bij ziekteverzuim van een van de kostwinnaars. Ten tweede moet een werkgever tijdelijk een vervanger zoeken met dezelfde expertise wat ook de nodige uitdagingen met zich meebrengt. Het is dan ook zaak dit proces zo snel mogelijk met efficiënte hand en hulp te gemoet te komen. Voor het uitkeren kan een instantie als Försäkringskassan bij de wet van een patiënt eisen om deel te nemen aan een multimodaal revalidatieprogramma. Zo’n revalidatie programma wordt opgesteld na vier weken afwezig te zijn geweest. De patiënt, zijn behandelend huisarts, een revalidatie coördinator, fysiotherapeut, een ambtenaar van het verzekeringsfonds en vaak UVV kantoor komen samen in een zogeheten avstämningsmöte, waar een revalidatie programma wordt besproken en opgesteld. Afhankelijk van de medische diagnose, bijvoorbeeld depressie, angstproblematiek, status na rug operatie of CVA of spit in de rug worden verwachtingen van alle partijen gesynchroniseerd. Als huisarts heb je dus ook een bedrijfs- en verzekeringsgeneeskundige pet op. Ik schat dat 20% van het werk hieruit bestaat. De overige 80% wordt besteed curatieve en chronische preventieve geneeskunde. De grotere bedrijven zijn vaak gelieerd aan een ARBO-dienst, företaghälsovård en hebben vaak direct contact met een bedrijfs-arts of -verpleegkundige, -psycholoog of –ergonoom. Vaak wordt er door hen toch door hen naar de huisarts verwezen voor medische behandeling. Mijn ervaring is dat ik niet zoveel met laatstgenoemde werk in mijn functie. Ik heb meer contact met de verzekeringsfonds ambtenaren."
Chronische zorg
Ik ben blij dat ik een zeer competente revalidatie-coördinator heb die veel regelwerk voor mij wegneemt waardoor ik mijn tijd meer kan eigenen aan de continuïteit van de chronische zorg van bijvoorbeeld diabetes, COPD, wond, reumapatiënten. Een revalidatie vergadering geschiedt eens in de drie weken. Het kan ook zijn dat een schoolverpleegkundige een tiener naar het spreekuur verwijst als hij/zij vanwege onduidelijke redenen afwezig is geweest onder schooltijd. Het schoolbestuur en verpleegkundige wenst dan op de hoogte te blijven onder de diagnostiek en verloop. Er moet dan een medische verklaring geschreven worden dan de leerling daadwerkelijk is langs geweest met of zonder ouder. De betreffende leerling moet dit bewijs over kunnen dragen aan de schoolrector. Aan de huisarts dan de taak om het probleem samen met maatschappelijk werk in kaart te brengen. Veelal zijn dit complexe gevallen.
Multiculturele bevolking
Als huisarts in een multiculturele stad is het een groot plezier om met buitenlandse mensen te werken. De reden van komst naar Zweden voor hen loopt uiteen. Het is erg interessant te horen wat de redenen van komst/vlucht zijn van deze mensen en wat hen heeft besloten hier heen te komen. Ik heb al veel geleerd over de cultuur in Koerdistan, Syria, Irak, Jordanië, Somalië, Eritrea etc.. Op onze praktijk hebben we de mogelijkheid tot een tolkentelefoon. Voor het spreekuur wordt dan ingebeld naar het Tolkenbureau. Soms leidt dit tot hilarische situaties omdat er heel veel dialecten Arabisch zijn bijvoorbeeld. Een ‘uitwendige aambei' wordt dan vertaald met 'kussentje aan je anus'. Het valt op dat in zoveel culturen praten over je eigen lichaam een absoluut taboe is, laat staan te praten over een geslachtsziekte. We hebben hier het volste begrip voor; de triage, anamneses en lichamelijk onderzoek geschiedt dan ook met discretie. Meestal wordt hier voldoende tijd voor ingeboekt. Als je uitloopt is dat lastig maar de mensen zijn hier wel redelijk goed van begrip. Ik heb diverse cursussen gehad in transculturele communicatie en heb veel geleerd over lichaamstaal, religie, waarden en normen uit nagenoeg alle windstreken. Ik ben nu meer allround geworden. Ik weet nu veel beter hoe een Somalische of Eritreasche vrouw gynaecologisch te onderzoeken met niet alleen respect voor lijf, maar ook voor culturele normen en waarden. Het begeleiden van een patiënt met ernstige posttraumatische stress zoals een ‘moeder van Screbrenica’, die klachten heeft van slaapstoornissen, depressieve angstaanvallen is iets wat je met de tijd leert. Wat ik erg moeilijk vind is dat je de mensen zo goed als je kunt wil helpen maar er zijn niet altijd de resources voor die de kennis hebben om moeilijke behandelbare psychiatrische patiënten te behandelen. Als huisarts ben je ook betrokken bij delicten, huishoudelijk geweld en is het goed dat je op een cursus ‘recht in de medische praktijk’ kan gaan. Wat kan je immers vertellen aan een politie-officier die op zoek is naar gewonde vuurgevaarlijke man als je net daarvoor een bebloede man onder invloed hebt gehecht in de onderzoekskamer? Hoe ga je om met bedreigingen? De opleiding tot huisarts biedt de mogelijkheid om dit kunnen leren."
Meer lezen over werken in Zweden?
Wil je meer weten over de vacatures en verschillende mogelijkheden in Zweden? Stuur een
open sollicitatie, dan nemen we snel contact op.
Daarnaast organiseert BKV regelmatig
webinars over verschillende onderwerpen.